چرا بهرام رادان و گلشیفته فراهانی متهم به «سرقت ژنتیکی» هستند؟

اوایل دهه 90 بود که بحث داغی در شبکه های اجتماعی به راه افتاد. شهرزاد نام دختر جوان ایرانی مقیم تورنتو بود که سرطان خون داشت. لوکمیا. یک نمونه نادر که پزشکان می گفتند نمونه همسان برای پیوند مغز استخوان به او در کانادا و دیگر نقاط جهان پیدا نشده است. آن زمان ویدیویی از سوی بنیاد یکی از ما منتشر شد که دو هنرپیشه در آن دیده می شدند. بهرام رادان و گلشیفته فراهانی. بازیگران فیلم معروف سنتوری. فیلمی که از سوی وطن امروز متهم شد به تلاش برای سرقت پروفایل ژنتیکی مردم ایران از سوی نهادهای جاسوسی برای بیو تروریسم.

سال ها پس از آن اتفاق و با کمپین اخیر آنجلینا جولی و درخواست او از دخترانی ایرانی برای فرستادن بریده ای از موهای شان به یک آدرس در خارج از ایران بار دیگر این بحث درباره بیوتروریسم و سرقت ژنتیکی از سر گرفته شده است. روزنامه همشهری و گروهی از فعالان شبکه های مجازی از جمله علیرضا آل داوود دبیر تشکلی به نام جبهه انقلاب اسلامی در فضای مجازی که از حامیان طرح صیانت و فیلترینگ گسترده هستند بار دیگر ماجرای گلشیفته را پیش کشیدند. آل داوود در توییت خود ماجرای این ویدیو را نقل کرده و گفته است:« چند سال قبل با یک گوش پاک کن و قطره ای بزاق دهان ، ویروس کرونا را برای مان ساختند و حالا به دنبال ویروس کووید 23 هستند؟»

او اشاره به بخشی از آن ویدیوی یکی از ما دارد که در آن گلشیفته فراهانی می گفت فقط کافی است بخشی از بزاق دهان تان به وسیله یک گوش پاک کن گرفته و مورد آزمایش قرار بگیرد.

دکتر تولایی متخصص ژنتیک و دبیر همایش علمی ژنتیک در این باره می گوید: «ببینید جمع آوری نمونه های ژنتیکی در همه جای دنیا حساسیت برانگیز است. اگر واقعا یک گروهی دنبال جمع آوری غیر قانونی باشند به سراغ پدیده های احساسی می روند که مردم بیشتر در چنین مسائلی ترغیب به همکاری شوند. وقتی دنبال چنین کاری باشند و هدف سوء پشت کاری باشد که خیلی مستقیم نمی گویند .وقتی با کمک یک چهره محبوب جامعه را تشجیع می کنند ، همیشه ایجاد حساسیت می کند. به هر حال اگر یک نهادی دنبال یک سرقت پزشکی ژنتیک باشد ، برایش یک سناریوی احساسی تعریف می کنند. »

او سپس ادامه می دهد:« من قضاوت قطعی ندارم اما بر اساس حرفه ام همیشه می خواهم دو سمت ماجرا را ببینم. البته ماجرای درباره ماجرای خانم فراهانی و داستان «شهرزاد...» هم فارغ از اینکه چه داستان و سناریویی پشتش بوده ، اگر منجر به خروج بانک اطلاعات ژنتیک از کشور شود ،یک رفتار غیر حرفه ایبوده است که این حساسیت ها و اتهامات را به همراه داشته. برای نجات یک دختر خانم که کار بسیار زیبایی هم است ، می شد به بانک ژن از سوی بیمارستان مورد نظر و کشور یاد شده با نهاد متناظر در ایران تماس گرفته شود و همه چیز به صورت حرفه ای پیش برود و بعد اگر لازم بود می شد از ظرفیت سلبریتی ها کمک گرفت برای درخواست از مردم تا نمونه های بیشتری اهداء و بررسی شود اما خروج غیر قانونی نمونه های خونی در حقیقت رسیدن به یک بانک اطلاعات ژنی بزرگ از مردم یک کشور است که در هر جای دنیا اتفاق بیفتد ، واکنش های بسیاری به همراه خواهد داشت. »

در ویدیوی یاد شده البته از سوی گلشیفته فراهانی و بهرام رادان و شهرزاد دختر ایرانی مبتلا به سرطان و نامزدش از ایرانی ها خواسته می شد به بیمارستان شریعتی تهران بروند و خود را در بانک اطلاعات ژنی ثبت کنند. یعنی اطلاعات و دیتای حاصل از آزمایشی که از بزاق ها گرفته و تست می شد در بیمارستان شریعتی برداشته شود چون این بیمارستان تهران ارتباط مستقیم با بانک ژن جهانی داشته و می توانسته استعلام برای یافتن ژن همسان را پاسخ دهد.

شهرزاد ، این دختر مبتلا به بیماری سرطان در همان سال به دلیل عدم یافت نمونه همسان درگذشت .